Τα πρόσφατα δημοσιεύματα για το non Paper του State Department σχετικά με την άρση της υποστήριξης στον αγωγό φυσικού αερίου EastMed και σχετικά με την αναβολή των προγραμματισμένων σεισμικών ερευνών Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης, φώτισαν ξανά πολλές από τις προβληματικές διαστάσεις των εξορύξεων υδρογονανθράκων για τις οποίες φωνάζει το κίνημα εδώ και καιρό και απέδειξαν για άλλη μια φορά ότι σαν κοινωνία και σαν κράτος καλούμαστε να παίξουμε πάλι το ρόλο του χρήσιμου (ηλίθιου) πιονιού στη γεωπολιτική σκακιέρα της Ευρώπης και της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Η υλοποίηση του EastMed εξαρχής, δεν θεωρούνταν πιθανή τεχνικοοικονομικά λόγω του βάθους πόντισης και των ποσοτήτων που χρειάζονταν να μεταφέρει για να είναι βιώσιμος. Αυτό όμως δεν εμπόδισε να χτιστεί πάνω του και να ισχυροποιηθεί την τελευταία δεκαετία μια ανίερη συμμαχία με τα διεφθαρμένα και καταπιεστικά καθεστώτα των εξ’ ανατολών «στρατηγικών» συμμάχων μας και να οξυνθεί η ήδη τεταμένη κατάσταση με τη γείτονα, που πασχίζει να κρατήσει το δικό της υπό κατάρρευση απολυταρχικό σύστημα με δεκανίκια τον νεοοθωμανισμό και μια "γαλάζια" αυτή τη φορά πατριδοκαπηλία.
Το Τουρκολυβικό σύμφωνο και το αντίστοιχο μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τον «μερικό» καθορισμό των ΑΟΖ, ο πόλεμος ανακοινώσεων και η πατριωτική πλειοδοσία εκατέρωθεν του Αιγαίου, οι εβδομαδιαίες έξοδοι, συνοδεία στόλου, των σεισμογραφικών πλοίων της γείτονα και τα «ηχητικά αντίμετρα παρενόχλησης» στην παραβίαση των χωρικών υδάτων της χώρας μας, θα προκαλούσαν μόνο χλευασμό αν δεν χρησίμευαν ουσιαστικά για να δικαιολογήσουν, σε εμάς την αποπροσανατολιστική ρητορική των ασύμμετρων απειλών, την αναγκαιότητα για νέες αγορές του αιώνα και πάνω απ’ όλα τις εγκληματικές επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο, ενώ στη γείτονα την καθημερινή κρατική βία και περιστολή των όποιων δημοκρατικών δικαιωμάτων έχουν απομείνει.
Στο ίδιο πλαίσιο η αναγγελία για την επ’ αόριστον αναβολή των σεισμικών ερευνών Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης συνέπεσε χρονικά με τη συζήτηση για την αλλαγή στις παγκόσμιες ενεργειακές προτεραιότητες λόγω πανδημίας, την ανάγκη για την επίσπευση της αναπόφευκτης ενεργειακής μετάβασης και την συνολική αναθεώρηση του παγκόσμιου ενεργειακού μοντέλου. Ακόμα και αν η δικαιολογία για την αναβολή που προβλήθηκε από μικρή μερίδα του τύπου είναι η προσφυγή τριών περιβαλλοντικών οργανώσεων στο ΣΤΕ κατά της ΣΜΠΕ των εξορύξεων (η οποία εκδικάζεται σύντομα στις 2 Φεβρουαρίου 2022), δεν μπορεί να κρυφτεί το προφανές, δηλαδή ότι οι πετρελαϊκές και άλλες εταιρείες του κλάδου εστιάζουν το ενδιαφέρον τους πλέον σε πιο ώριμα έργα, με μικρότερο κόστος εξόρυξης και σε λιγότερο «αμφισβητούμενα» νερά. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή πραγματοποιούνται μυστικά σεισμικές έρευνες στον Κυπαρισσιακό κόλπο, στο «Οικόπεδο 10» που έχει παραχωρηθεί στα ΕΛΠΕ για εξόρυξη υδρογονανθράκων.
Έχοντας αυτά σαν δεδομένα κάποιοι αναρωτιούνται αν θα πρέπει να κηρυχτεί λήξη του αγώνα και της επιφυλακής του κινήματος ενάντια στις εξορύξεις. Κάθε άλλο, τίποτα δεν τελείωσε. Όσο ξεκάθαρο είναι ότι τα δεδομένα στο ενεργειακό τοπίο αλλάζουν, άλλο τόσο είναι σαφές ότι η κρίση είναι ευκαιρία για τους ίδιους ακριβώς παίκτες. Δεν είναι τυχαία για παράδειγμα η συχνή αναφορά πλέον στις συνέργειες που μπορούν να αναπτυχθούν μεταξύ της εξορυκτικής βιομηχανίας υδρογονανθράκων, της βιομηχανίας υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, των ναυπηγείων κ.λπ., για την παραγωγή μπλε υδρογόνου στα πλαίσια της ενεργειακής μετάβασης. Δεν είναι τυχαία επίσης η συχνή αναφορά ότι οι αγωγοί αερίου τροφοδοσίας και διασύνδεσης της Ευρώπης, με σχετικά μικρές μετατροπές, μπορούν να μεταφέρουν το «πράσινο» αλλά και το «μπλε» υδρογόνο*.
Αυτές οι νέες μεγάλες ιδέες, καταφέρνουν έτσι να δικαιολογήσουν την κατεύθυνση σημαντικού αν όχι του σημαντικότερου κομματιού του ταμείου ανάκαμψης, στις μεγάλες εταιρείες ενέργειας και όχι στην εξουθενωμένη οικονομικά και ψυχολογικά κοινωνία. Η ρητορική αυτή δίνει σήμα επίσης στους απανταχού εμπόρους πατριωτισμού, φρεγατών και μαχητικών αεροσκαφών ότι τις ΑΟΖ θα τις χρειαστούμε όπως και να έχει είτε για το φυσικό αέριο που αν και ακριβό, προωθείται συστηματικά ως το θα καύσιμο της μετάβασης, είτε για το υδρογόνο που όπως φαίνεται θα είναι ακόμα ακριβότερο στην επόμενη μετάβαση που θα πληρώσουμε…
Αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι την ίδια περίοδο που ξοδεύουμε 6 δισ., όχι για να στηριχθούν τα καταρρέοντα νοσοκομεία αλλά σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς, ο τετραπλασιασμός της αξίας του ηλεκτρικού ρεύματος στην "απελευθερωμένη" και βίαια-απολιγνιτοποιημένη αγορά και η έκρηξη της ενεργειακής φτώχειας οδηγεί σε νέες εκατόμβες θυμάτων από μαγκάλια που όμως περνάνε στα ψιλά της πανδημίας.
Συμπερασματικά, όσο αστείρευτη είναι η απληστία της εγχώριας και διεθνούς πλουτοκρατίας και του διεκπεραιωτικού πολιτικού συστήματος, για κέρδος από όλους τους εναπομείναντες φυσικούς πόρους, το περιβάλλον και τις ζωές μας, άλλο τόσο είναι και πρέπει να είναι αστείρευτη η διάθεση και η δύναμη του κινήματος να συνεχίζει να παλεύει για να τα προστατέψει.
Η υλοποίηση του EastMed εξαρχής, δεν θεωρούνταν πιθανή τεχνικοοικονομικά λόγω του βάθους πόντισης και των ποσοτήτων που χρειάζονταν να μεταφέρει για να είναι βιώσιμος. Αυτό όμως δεν εμπόδισε να χτιστεί πάνω του και να ισχυροποιηθεί την τελευταία δεκαετία μια ανίερη συμμαχία με τα διεφθαρμένα και καταπιεστικά καθεστώτα των εξ’ ανατολών «στρατηγικών» συμμάχων μας και να οξυνθεί η ήδη τεταμένη κατάσταση με τη γείτονα, που πασχίζει να κρατήσει το δικό της υπό κατάρρευση απολυταρχικό σύστημα με δεκανίκια τον νεοοθωμανισμό και μια "γαλάζια" αυτή τη φορά πατριδοκαπηλία.
Το Τουρκολυβικό σύμφωνο και το αντίστοιχο μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου για τον «μερικό» καθορισμό των ΑΟΖ, ο πόλεμος ανακοινώσεων και η πατριωτική πλειοδοσία εκατέρωθεν του Αιγαίου, οι εβδομαδιαίες έξοδοι, συνοδεία στόλου, των σεισμογραφικών πλοίων της γείτονα και τα «ηχητικά αντίμετρα παρενόχλησης» στην παραβίαση των χωρικών υδάτων της χώρας μας, θα προκαλούσαν μόνο χλευασμό αν δεν χρησίμευαν ουσιαστικά για να δικαιολογήσουν, σε εμάς την αποπροσανατολιστική ρητορική των ασύμμετρων απειλών, την αναγκαιότητα για νέες αγορές του αιώνα και πάνω απ’ όλα τις εγκληματικές επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο, ενώ στη γείτονα την καθημερινή κρατική βία και περιστολή των όποιων δημοκρατικών δικαιωμάτων έχουν απομείνει.
Στο ίδιο πλαίσιο η αναγγελία για την επ’ αόριστον αναβολή των σεισμικών ερευνών Δυτικά και Νοτιοδυτικά της Κρήτης συνέπεσε χρονικά με τη συζήτηση για την αλλαγή στις παγκόσμιες ενεργειακές προτεραιότητες λόγω πανδημίας, την ανάγκη για την επίσπευση της αναπόφευκτης ενεργειακής μετάβασης και την συνολική αναθεώρηση του παγκόσμιου ενεργειακού μοντέλου. Ακόμα και αν η δικαιολογία για την αναβολή που προβλήθηκε από μικρή μερίδα του τύπου είναι η προσφυγή τριών περιβαλλοντικών οργανώσεων στο ΣΤΕ κατά της ΣΜΠΕ των εξορύξεων (η οποία εκδικάζεται σύντομα στις 2 Φεβρουαρίου 2022), δεν μπορεί να κρυφτεί το προφανές, δηλαδή ότι οι πετρελαϊκές και άλλες εταιρείες του κλάδου εστιάζουν το ενδιαφέρον τους πλέον σε πιο ώριμα έργα, με μικρότερο κόστος εξόρυξης και σε λιγότερο «αμφισβητούμενα» νερά. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή τη στιγμή πραγματοποιούνται μυστικά σεισμικές έρευνες στον Κυπαρισσιακό κόλπο, στο «Οικόπεδο 10» που έχει παραχωρηθεί στα ΕΛΠΕ για εξόρυξη υδρογονανθράκων.
Έχοντας αυτά σαν δεδομένα κάποιοι αναρωτιούνται αν θα πρέπει να κηρυχτεί λήξη του αγώνα και της επιφυλακής του κινήματος ενάντια στις εξορύξεις. Κάθε άλλο, τίποτα δεν τελείωσε. Όσο ξεκάθαρο είναι ότι τα δεδομένα στο ενεργειακό τοπίο αλλάζουν, άλλο τόσο είναι σαφές ότι η κρίση είναι ευκαιρία για τους ίδιους ακριβώς παίκτες. Δεν είναι τυχαία για παράδειγμα η συχνή αναφορά πλέον στις συνέργειες που μπορούν να αναπτυχθούν μεταξύ της εξορυκτικής βιομηχανίας υδρογονανθράκων, της βιομηχανίας υπεράκτιας αιολικής ενέργειας, των ναυπηγείων κ.λπ., για την παραγωγή μπλε υδρογόνου στα πλαίσια της ενεργειακής μετάβασης. Δεν είναι τυχαία επίσης η συχνή αναφορά ότι οι αγωγοί αερίου τροφοδοσίας και διασύνδεσης της Ευρώπης, με σχετικά μικρές μετατροπές, μπορούν να μεταφέρουν το «πράσινο» αλλά και το «μπλε» υδρογόνο*.
Αυτές οι νέες μεγάλες ιδέες, καταφέρνουν έτσι να δικαιολογήσουν την κατεύθυνση σημαντικού αν όχι του σημαντικότερου κομματιού του ταμείου ανάκαμψης, στις μεγάλες εταιρείες ενέργειας και όχι στην εξουθενωμένη οικονομικά και ψυχολογικά κοινωνία. Η ρητορική αυτή δίνει σήμα επίσης στους απανταχού εμπόρους πατριωτισμού, φρεγατών και μαχητικών αεροσκαφών ότι τις ΑΟΖ θα τις χρειαστούμε όπως και να έχει είτε για το φυσικό αέριο που αν και ακριβό, προωθείται συστηματικά ως το θα καύσιμο της μετάβασης, είτε για το υδρογόνο που όπως φαίνεται θα είναι ακόμα ακριβότερο στην επόμενη μετάβαση που θα πληρώσουμε…
Αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι την ίδια περίοδο που ξοδεύουμε 6 δισ., όχι για να στηριχθούν τα καταρρέοντα νοσοκομεία αλλά σε στρατιωτικούς εξοπλισμούς, ο τετραπλασιασμός της αξίας του ηλεκτρικού ρεύματος στην "απελευθερωμένη" και βίαια-απολιγνιτοποιημένη αγορά και η έκρηξη της ενεργειακής φτώχειας οδηγεί σε νέες εκατόμβες θυμάτων από μαγκάλια που όμως περνάνε στα ψιλά της πανδημίας.
Συμπερασματικά, όσο αστείρευτη είναι η απληστία της εγχώριας και διεθνούς πλουτοκρατίας και του διεκπεραιωτικού πολιτικού συστήματος, για κέρδος από όλους τους εναπομείναντες φυσικούς πόρους, το περιβάλλον και τις ζωές μας, άλλο τόσο είναι και πρέπει να είναι αστείρευτη η διάθεση και η δύναμη του κινήματος να συνεχίζει να παλεύει για να τα προστατέψει.
Τίποτα δεν τελείωσε λοιπόν.
Πρωτοβουλία Κρήτης ενάντια στις εξορύξεις υδρογονανθράκων
Facebook.com/groups/537955643729092
no.oil.crete@gmail.com
* Τα τελευταία χρόνια γίνεται μια προσπάθεια ώστε η βιομηχανία και οι μεταφορές να χρησιμοποιήσουν ως καύσιμο το υδρογόνο για να συμβάλουν στη μείωση των εκπομπών άνθρακα και στην αποτροπή της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Το υδρογόνο είναι άχρωμο, αλλά κάθε μορφή του έχει ονομαστεί με ένα χρώμα ανάλογα με το ανθρακικό του αποτύπωμα. Το "μπλε" υδρογόνο παράγεται με τον ίδιο τρόπο όπως το "γκρίζο", δηλαδή εξάγεται από το φυσικό αέριο, με τη διαφορά ότι οι εκπομπές CO2 που παράγονται δεσμεύονται σε υπόγεια ή υποθαλάσσια αποθήκευση. Το "πράσινο" υδρογόνο είναι η πλέον καθαρή μορφή, χωρίς εκπομπές CO2, επειδή παράγεται με ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές, με ηλεκτρόλυση του νερού.